آميژان( master alloy ) يا ( Hardener ) به ترکيبي گفته ميشود که در آن يک فلز مانند آلومينيوم به عنوان فلز پايه قرار دارد و حداکثر دو فلز ديگر با درصد خلوص نسبتا بالايي کنار آن قرار مي گيرند و با يکديگر ترکيب ميشوند. آميژان ها مخصوصا آميژان هاي الومينيوم به عنوان يکي از مواد اوليه بسيار پر کاربرد در صنايع مختلف شناخته ميشوند که کاربرد هاي بسياري نيز دارند.
انواع آميژان هاي آلومينيوم از جمله آلومينيوم مس ، بر اساس صنعتي که به آنها نياز دارد و محلي که قرار است در آن مورد استفاده قرار گيرند به شکل هاي مختلفي تقسيم مي شوند. آميژان هاي ميله اي، شمش، مفتولي و قرصي انواعي از مدل هاي قالب گيري شده ي آميژان ها هستند و همانطور که گفته شد بسته به محل مورد نياز از يک نوع ان ها به عنوان ماده اوليه استفاده ميشود.
کاربرد آميژان هاي آلومينيوم
آميژان ها ( master alloy ) کاربرد هاي متنوع و گوناگوني دارند که تمام آن ها بسيار مفيد و قابل توجه هستند که در عرصه هاي مختلف اقتصادي و افزايش کيفيت به صنايع مختلف ياري ميرسانند و در بسياري از موارد سبب بهبود خواص ماده نهايي توليد شده ميشوند.
براي اضافه کردن فلزات خاکي کمياب به آلياژ هاي مختلف به صورت کنترل شده و دقيق از آميژان ها استفاده مي شود. به علت وجود اختلافات چشمگير در نقطه ذوب فلزات اين اتفاق مي افتد.
معرفي انواع آميژان هاي آلومينيوم
1- آلومينيوم-استرانسيوم ( Aluminum – strontium )
يکي از مهمترين محصولات آميژان ها که از آن به عنوان مهم ترين آميژان استفاده شده در ريخته گري آلياژهاي آلومينيوم سيليسيم ياد ميشود.
شما ميتوانيد با اضافه کردن استرانسيوم به آلياژ هاي آلومينيوم سيليسيم شکل ساختاري مرحله انجماد ماده را تغيير دهيد و سبب افزايش داکتيليته آلياژ شويد. استرانسيوم به کار رفته در اين آميژان جايگزين فلز سديم در صنعت ريخته گري آلومينيوم سيليسيم شده است. نماد اختصاري اين آميژان AlSr است که تقريبا حدود 3 الي 15 درصد استرانسيوم در آن استفاده شده است.
2- آلومينيوم- بور( Aluminum – Boron )
يکي از ديگر از پرکاربرد ترين آميژان آلومينيوم است که اغلب در صنايع توليد مفتول آلومينيومي يا توليد کابل هاي برق مورد استفاده قرار ميگيرد. در اين مدل از آميژان آلومينيوم حدود 3 الي 8 درصد بور به کار رفته است که نماد آن AlB مي باشد. استفاده از اين آميژان سبب افزايش قدرت هدايت جريان الکتريکي موجود در سيم ها و کابل هاي برق ميشود.
3- آلومينيوم-بريليم (Aluminum – Beryllium )
در صنايعي که آلياژ هاي آلومينيوم با درصد بالايي از فلز منيزيم ذوب مي شود استفاده از آميژان آلومينيوم-بريليوم بسيار رايج است. اين آميژان با تشکيل يک لايه بسيار نازک بر روي ماده مذاب سبب جلوگيري از ورود اکسيژن به مواد مي شود و در نتيجه مانع انجام فرآيند اکسيداسيون ميشود. جلوگيري از انجام فرآيند اکسيداسيون در انتها سبب جلوگيري از کاهش فلز منيزيم به کار رفته در آلياژ آلومينيوم ميشود.
4- آلومينيوم-تيتانيوم( Aluminum – Titanium )
کاربرد اين نوع از آميژان هاي آلومينيوم افزايش استحکام آلياژ است. علاوه بر آلومينيوم-تيتانيوم آميژان هاي ديگري نظير آلومينيوم-آهن ( Aluminum – Iron ) و آلومينيوم-کروم ( Aluminum – Chromium ) نيز وجود دارد که به همين منظور مورد استفاده قرار ميگيرند. افزايش سختي و مقاومت آلياژ به خاطر خاصيت فلز اضافه شده به آن مانند آهن و تيتانيوم و … است. برخي معتقد هستند که اين خاصيت را ميتوان براي تمام آميژان ها در نظر گرفت و به ان ها نسبت داد.
لازم به ذکر است آميژان آلومينيوم به موارد اشاره شده در بالا خلاصه نميشوند و آميژان هاي ديگري نيز وجود دارند که به صورت قرصي به بازار عرضه مي شوند. براي مثال قرص منگنز75? ( Mn75 )، قرص کروم 75?( Cr75 )، قرص تيتانيوم 75?( Ti75 ) و … همگي جز آميژان هاي الومينيوم محسوب ميشوند که در دسته مهمترين افزودني هاي استفاده شده در ذوب آلومينيوم نيز قرار ميگيرند.
جهت ادامه مطالب و بررسي تکميلي آميژان ها به وبسايت آريا متال مراجعه کنيد.